Op het spoor van de trein naar Dingle

(aangevuld 2010, zie onderaan)

In de zomer van 2006 was ik weer in Kerry, en hoewel de stoomtrein naar Blennerville juist op die ene dag dat ik naar Tralee ging niet bleek te rijden, ben ik een heel eind het schiereiland Dingle in gereden op zoek naar sporen van de oude Tralee & Dingle Railway. De weg was verbazingwekkend steil als je nagaat dat de spoorlijn de weg voor een groot deel volgde. Het was niet altijd even gemakkelijk om te vinden hoe de route werkelijk had gelopen. Je moet bijna denken als een landmeter, en dat is niet mijn vak. Zelfs dan dook de oude spoorlijn vaak veel hoger op in het landschap dan ik verwachtte.

klik op de kaart om te vergroten

De bruggen bij Camp

Het oude viaduct bij Curraduff (Camp) verschijnt waar de weg een scherpe bocht maakt over een klein riviertje, de Finglas. Het is daar zo nauw dat je de auto een eind verderop moet parkeren en dan langs de drukke smalle weg je leven wagen om een foto van het viaduct te maken. Hier was de boogstraal van de spoorlijn zo klein, dat er in combinatie met de steile helling vanaf Camp en Glenagalt wel een keer iets fout moest gaan. In 1893 bleek een trein niet meer te stoppen. Deze vloog in de boog uit het spoor, botste tegen de balustrade van de brug en stortte in het ravijn. Drie man op de loc verloren het leven, maar de remmer, een zekere Thomas O'Leary, wist gelukkig een achteropkomende reizigerstrein uit Dingle te waarschuwen zodat deze op tijd kon stoppen. Het duurde nog 14 jaar voordat een omleiding was gebouwd, die hogerop de rivier overstak en (iets) minder scherpe bogen had.

Maar hoe moest ik nu de omleidingsroute uit 1907 vinden? Boven de oude route staan een paar huisjes, en de eigenaar van één daarvan vond het wel amusant dat er iemand uit Holland was gekomen om 'zijn' spoorweg te onderzoeken. Tenminste, zo sprak hij erover, ook al bestond de lijn al een halve eeuw niet meer... Hij wist te vertellen dat we het zijweggetje in moesten en dat daar de brug was te vinden. We reden omhoog en vonden niets, totdat we verder vroegen en bleek dat er een stuk terug een voetpad was naar de rivier, waar je die brug kon zien. Langs de rivier kwamen we er ook niet dichterbij, dus we moesten het doen met een foto op afstand.

De oude brug bij Curraduff, waar in 1893 een trein ontspoorde.

Deze zijweg gaat door de resten van het viaduct heen (zie landhoofd rechts).

Hier liep het spoor, vlak onder de huisjes rechts onder in het kaartje.

De nieuwe brug uit 1907, onderdeel van de omleidingsroute. De foto is gemaakt op een afstand omdat er langs de rivier niet bij te komen was.

De klim naar Glenagalt

De volgende stop was bij de voormalige spoorwegovergang van Skirlough, hoog op de heuvelhelling, waar de weg en het spoor een scherpe draai van 90 graden maakten de bergen in. Het spoor stak hier de weg over om aan de dalzijde zijn steile klim te vervolgen. De weg is hier verbreed, dus er is niets meer te zien van de overgang, maar het oude tracé is nog te volgen als je weet waar je moet kijken. Er ligt een vaag contour vlak onder de weg en als je omhoog kijkt zie je een lijn lopen vlak onder de weg, richting Glenagalt. De route is zó steil dat je auto het merkt, het spoor ging hier omhoog met 1:29 (ca. 3,5%). Ongeveer halverwege de klim vonden we een zijweggetje dat door het oude tracé heen brak. Hier konden we foto's maken. Uiteindelijk kwamen we bij Glenagalt, de eerste top in de spoorlijn. Hier was ooit een perronnetje met aan het eind een brug over het spoor heen waarover een karrenspoor had gelopen. Onder de brug door ging de spoorlijn vrijwel even steil omlaag als hij geklommen was. De treinen moesten hier altijd stoppen om een stel handremmen vast te draaien.

Hier vlak achter stak het spoor de weg over bij Skirlough. We kijken nu naar Glenagalt.

Het tracé, terugkijkend naar Tralee Bay en de hoek van Skirlough Crossing.

Aan de andere kant van dit weggetje is het tracé te volgen richting Glenagalt. Zelfs op de heuvelhelling in de verte is het nog te volgen.

Het perron en de brug bij Glenagalt.

Close-up van de brug, waarover een zijweggetje liep vanaf de hoofdweg links.

Oude stalen spoorrails als brugreling. De overspanning is een betonnen plaat.

Het viaduct van Lispole

Ons volgende doel was het viaduct van Lispole, vlak bij Dingle. De tijd begon te dringen, want we moesten nog helemaal terug naar Tralee en dan nog verder voorbij Killarney en Kenmare. We verspilden dus geen tijd meer met zoeken naar de watertanks van Annascaul en reden door naar Lispole via een kronkelige weg door de heuvels. We reden er voorbij voordat we het in de gaten hadden, en pas toen we omkeerden zagen we het viaduct liggen, een paar honderd meter van de weg af. We stopten en klommen over een muurtje om in het weiland onder het viaduct te komen. Even verder was een uitzichtpunt gemaakt bij een benzinestation, want het viaduct heeft tegenwoordig de status van monument. Het staat onder een flinke hoek ten opzichte van de weg, en je kunt je nauwelijks voorstellen dat de spoorlijn aan dezelfde kant van de weg bleef, met wederom een scherpe boog onderaan een lange steile helling. Ook hier is de helling weer 3,5% en hier ontspoorde in 1907 een trein richting Dingle, ook deze keer omdat hij door zijn remmen heen schoot en in de steile boog van het spoor vloog. Je moest het wel aandurven, hier te rijden op een kleine stoomloc met niets dan een gammele vacuümrem tussen jou en een ramp…

Het viaduct van Lispole, gezien vanuit een weiland onder de weg. De stalen overspanning is er slecht aan toe.

Panorama van het viaduct, gemaakt vanaf het uitzichtpunt bij de benzinepomp. Sinds de laatste foto's van een trein op het viaduct in 1953 zijn hier hoge bomen gegroeid die het deels aan het zicht onttrekken.

Castlegregory Junction

Uiteindelijk keerden we terug naar Tralee, en hoewel we nog een paar minuten verspilden in Annascaul om die onvindbare watertanks te vinden, gingen we gauw verder naar nog een andere korte stop langs de weg waar vroeger in Castlegregory Junction was. Alles wat er van over is zijn een watertank met herinneringsschild, en een herdenkingssteen met inscriptie voor de ramp in Curraduff (Camp), een stukje hogerop. Naast de weg, waar vroeger het station lag, staat nog Fitzgerald's Bar, waar vroeger het locpersoneel een pintje pakte terwijl de loc aan de watertank zijn dorst stond te lessen…

Terug bij Skirlough Crossing zie je de zee. Langs de kust liep de zijlijn naar Castlegregory.

De watertank op de plaats van de splitsing naar Castlegregory. Het station is verdwenen toen de weg verbreed is.

Herinneringsplaquette op de watertank.

Links: Fitzgerald's bar, waar de bemanning van de loc weleens een pintje pakte. Rechts: de herinneringssteen voor de ontsporing van Curraduff (Camp) van 1893.

Het lijkt wel of het niets dan kommer en kwel was op de Tralee & Dingle Railway. Niets is minder waar, want voor de plaatselijke bevolking was de lijn de eerste snelle verbinding met de buitenwereld. De vissers van de Blasket eilanden reisden er mee van Dingle naar naar de 'grote stad' Tralee, en de boeren langs de lijn konden hun vee naar de markt brengen voor een fractie van de kosten van vroeger. Nog steeds spreekt de oudere generatie met liefde over de 'Traein an Daingean'. En het zou hier geen Ierland zijn als er niet talloze sterke verhalen over de trein waren overgeleverd, die zijn weergegeven in het boek 'The Dingle Train' van David Rowlands, Walter McGrath en Tom Francis.

Eigenlijk hadden we meer tijd moeten hebben om ook nog in Dingle te komen, en om nog eens goed te kijken in Annascaul, en ik zou graag nog terug zijn gereden over de Connor Pass, want het moet daar erg mooi zijn. Misschien iets voor de volgende keer?

Aanvulling mei 2010

In mei 2010 was ik in Dingle en in een vrij ogenblik ben ik op jacht gegaan naar de restanten van het oude station. En inderdaad was het er nog, aan de rand van het dorp. er zit nu een begrafenisondernemer in en de stationsoverkapping is omgebouwd tot een soort opslagloods. De watertoren ligt er vlak naast en aan de andere kant is nog iets te zien wat lijkt op de rand van het perron. Over een klein stroompje vlakbij de haven ligt nog een voetgangersbrug waarvan wordt gezegd dat die is gebouwd met de liggers van de oude spoorbrug van het havenspoor, met een dek gemaakt van oude biels van de Tralee & Dingle Railway. De foto's zijn hieronder te zien.

Het voormalige stationsgebouw is nu een rouwcentrum, met een veranda aan de straatzijde en een garage aan de linkerkant.

De route van de spoorlijn naar Annascaul.

Het uiteinde van het station met een garage er tegenaan gebouwd. In het plaveisel ligt vermoedelijk de rand van het oude perron: het klopt met oude foto's.

De veelaadplaats moet ongeveer zijn geweest waar nu de muur van het schuurtje loopt. Dit laatste is een latere toevoeging.

Terrein ten zuiden van het station. Eerst dacht ik dat de schuur de oude goederenloods was (hij heeft hetzelfde model), maar die lag iets verderop.

De watertoren.

Kijkend naar het stationsgebouw.

De voetgangersbrug over het stroompje vlakbij de haven, waar onderdelen van de spoorbrug in schijnen te zitten.

Het brugdek, gemaakt van oude dwarsliggers.